Quy trình giải quyết một vụ án tranh chấp thừa kế đất đai

Tranh chấp thừa kế về đất đai là một trong các tranh chấp phổ biến hiện nay. Việc yêu cầu Tòa án giải quyết là nhu cầu tất yếu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nắm được quy trình giải quyết vụ án tranh chấp thừa kế đất đai như thế nào dẫn đến không bảo đảm được quyền lợi của mình. Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn nắm được quy trình giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai như thế nào?

Tranh chấp thừa kế về quyền sử dụng đất

Tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất có bắt buộc hòa giải?

Thông thường các tranh chấp về đất đai trước khi khởi kiện ra Tòa thì cần phải trải qua thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp. Với tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất thì theo quy định tại Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP thì đây là loại tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất và thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân sẽ không là điều kiện để khởi kiện vụ án

>>>Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp đất thừa kế nhờ trông coi

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai

Đối với các tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, theo quy định tại Điều 36 và Điều 39 BLTTDS 2015 thì Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản đang tranh chấp sẽ có thẩm quyền giải quyết. Theo đó, khi có tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất thì Tòa án nhân cấp huyện nơi có đất tranh chấp sẽ là cơ quan tiếp nhận đơn khởi kiện và giải quyết tranh chấp.

Thời hiệu khởi kiện giải quyết tranh chấp thừa kế QSDĐ

Căn cứ Điều 623 BLDS 2015, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Còn thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời điểm mở thừa kế được BLDS 2015 quy định tại Điều 611 cụ thể thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được Tòa án xác định người đó đã chết.

Thời hiệu yêu cầu chia di sản bất động sản là 30 năm

>>>Xem thêm: Tư vấn giải quyết tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất

Thủ tục giải quyết tranh chấp thừa kế QSDĐ

Tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất là một trong các tranh chấp dân sự nên quy trình giải quyết tranh chấp cũng sẽ tuân thủ các quy định về tố tụng của Bộ luật Tố tụng Dân sự.

Hồ sơ khởi kiện

Hồ sơ khởi kiện vụ án tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất cần chuẩn bị để yêu cầu Tòa án giải quyết bao gồm:

• Đơn khởi kiện (cần đảm bảo đủ nội dung yêu cầu quy định tại Khoản 4 Điều 189 BLTTDS 2015)
• Các giấy tờ chứng minh nhân thân của người khởi kiện đối với người để lại di sản: Sổ hộ khẩu, Giấy khai sinh, Chứng minh nhân dân, Thẻ căn cước công dân, Hộ chiếu.
• Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế;
• Di chúc hoặc Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế (nếu có);
• Các giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu của người để lại di sản và nguồn gốc di sản của người để lại di sản như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
• Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ, Hợp đồng tặng cho, Hợp đồng thế chấp tại Ngân hàng (nếu có);
• Các giấy tờ khác: Biên bản giải quyết tại UBND xã, phường, thị trấn (nếu có), tờ khai từ chối nhận di sản (nếu có).

Nộp đơn khởi kiện

Người khởi kiện có thể nộp đơn khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền theo các phương thức được quy định tại Điều 190 BLTTDS 2015, cụ thể:

• Nộp trực tiếp tại Tòa án;
• Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
• Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Thụ lý và chuẩn bị xét xử

Theo quy định tại Điều 191 BLTTDS 2015, sau khi tiếp nhận đơn khởi kiện trong thời hạn 3 ngày làm việc, Chánh án Tòa án sẽ phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Thẩm phán được phân công có 5 ngày làm việc để xem xét có tiến hành thụ lý vụ án hay ra các quyết định sau:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
• Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
• Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Khi vụ án có quyết định thụ lý, Chánh án tiếp tục có thời gian 3 ngày để phân công một Thẩm phán khác để giải quyết vụ việc. Theo quy định tại Điều 203 BLTTDS 2015, Thẩm phán được phân công có thời hạn 4 tháng để chuẩn bị xét xử vụ án tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất, trường hợp vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan có thể gia hạn thêm tuy nhiên không được quá 2 tháng.

Xét xử tranh chấp thừa kế Quyền sử dụng đất

Tòa án đưa vụ án ra xét xử

Sau thời gian chuẩn bị xét xử thì căn cứ vào diễn biến cụ thể của vụ án mà Thẩm phán ra các quyết định sau:

• Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự;
• Tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
• Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
• Đưa vụ án ra xét xử.

Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa xét xử vụ án, trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (Khoản 3 Điều 203 BLTTDS 2015)

>>>Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp đất thừa kế của người việt ở nước ngoài?

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết liên quan đến quy trình giải quyết một vụ án tranh chấp thừa kế đất đai. Nếu trong quá trình tìm hiểu quý bạn đọc có bất kỳ thắc mắc hay vấn đề liên quan cần được giải đáp vui lòng liên hệ HOTLINE 1900.63.63.87 để được TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ hỗ trợ nhanh nhất.

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: pmt@luatlongphan.vn hoặc info@luatlongphan.vn

Nguồn: Luật Sư Vũ Viết Năng – Luật Long Phan PMT